Gure garaiko ezaugarrietako bat gauzen iragankortasuna da. Ekonomiak oinarri gisa du kontsumoa eta produktu eta zerbitzuen bidez balioa sortzea erritmo frenetikoan. Hain da frenetikoa-eta bizia, ezen jasanezina bihurtu baita. Planeta ez da baliabide iturri agorrezina, eta gero eta nabariagoak dira kolapso bat gertatzeko aukerak ematen dituen sintomak.
Gero eta pertsona gehiago gaude kontsumora bideratua dagoen gizarte batekin nazkatuta. Jabetzen hasiak gaude objektuak modu frenetikoan kontsumitzearen iraunkortasunik ezaz eta berehala antzeko beste batzuekin ordezkatzeaz, bizitza labur baten ondoren.
Erabili eta botatzekoa denaren eta zaharkitze programatuaren kultura indarrez barneratu dugu, eta ia egunero objektuak botatzen amaitzen dugu; gainera, batzuk kalte txiki bakar batzuk izanda botatzen ditugu, konponketa soil baten ondoren bizitzen jarraitzeko beste aukera bat izan dezaketenak. Gauzak nola konpontzen diren ahazten ari gara. Pixkanaka-pixkanaka, ezagutzak galduz joan dira, eta gizarteak ez ditu sarritan aintzat hartzen ezagutza praktiko horiek dituzten pertsonak. Alde horretatik, gaur egun erosten duguna konpondu, mantendu eta berrerabiltzea benetako matxinada ekintza gisa har daiteke.
Gutxiago kontsumitzea, arduratsua denari erostea, gure gauzak denbora gehiagoz konpondu eta erabiltzen jarraitzea, berrerabiltzea eta, batez ere, esperientzia jabetza baino gehiago baloratzea dira premisetako batzuk, munduko txoko askotan bultzatzen ari direnak gaur egun ezagutzen dugun kontsumo gizartearen dinamika alternatiboak abian jartzera.
Ideia hori abiapuntu hartuta, Geltokin, aurreko ikasturtean matxuratutako objektuak berreskuratzeko espazio bat planteatu genuen. Ideia da konponketaren kultura tokiko gizartean modu modernoan sartzea, konponketari buruzko ezagutzak izan eta zabaltzea eta gizarte kohesioa sustatzea, bizilagunen arteko harremanak ezarriz eta indartuz. Hala, bizi garen gizartearen bilakaera autosuntsitzaileaz arduratzen diren beste erakunde batzuen laguntzarekin, Repair Caferen ideia errepikatzea erabaki genuen, beste herrialde batzuetan indar eta eragin handia duen formatua bera.
Repair Cafeak mundu mailako mugimendua dira jada, gizartean konponketa ezagutzak gorde eta bultzatzeko eta konpontzeko errazagoak diren produktuen alde egiteko. Herbehereetan sortu zen duela hamar urte, eta, gaur egun, mila “kafe” baino gehiago daude martxan herrialdean. Ideia hori arrakastaz errepikatu dute bost kontinenteetako herrialdeetan, eta hainbat jende motak parte hartu dute, kontsumo iraunkorrerantz joateko beharraren ideiagatik bakarrik lotuta. Eguneroko objektu txikiak konpontzeko, beste era batera begiratzen ikasteko eta balio berri bat emateko topaketa informala da.
Sarrera librea da eta espaziora datozen bizilagunek matxuratutako artefaktuak konpon ditzakete, boluntario adituen laguntzarekin, inguru atsegin batean. Topaketan parte hartzeko ez da aldez aurretik izena eman beharrik, nahikoa da Geltokira joatea konpondu beharreko “gauzarekin”. Tresna elektriko eta elektronikoak, bizikletak, jostailuak eta informatikarekin zerikusia duten objektuak aditu boluntarioek berrikusten dituzte, konpontzeko. Alde horretatik, jarduerak konponketarako tresnak eta materialak ditu. Kosturik ez duen arren, ez da doako konponketa zerbitzua, baizik eta ezagutzak transmititzeko, konponketaren kultura sustatzeko eta bizilagunen arteko harreman-loturak egiteko gunea.
Konponketan adituak direnak, Geltokirekin batera ekimenaren bultzatzaile direnak, Geltokiko Energia Berriztagarrien Foroan parte hartzen duten erakundeetakoak dira. Foro hori erakundeen arteko lankidetza foroetako bat da, eta urte osoan biltzen da, eta ekimenak sortzen ditu kulturgunean. Zehazki, honako hauek bultzatzen dute foroa: Greenpeace Nafarroa eta Som Energia-Energia gara Nafarroa, Goiener eta E+P energia kooperatibak.
Esperientzia hau, azken batean, ekarpen txiki bat da, proiektutik egiten duguna ekoizpen eta kontsumo sistema aldatzera bultzatzeko, eta, parte-hartzeak duen arrakastak agerian uzten du beharrezkoa dela politika publikoak bultzatzea, kontzientzia hartzeko eta norabide horretan behar diren baldintzak arautuko dituzten araudiak bultzatzeko.
Argazkia
Konpondu, matxinada ekintza gisa
