Kontsumitzaile oso arduratsua eta kritikoa izatea ez da beharrezkoa gure erosketa saskian produktuak jartzean hauetako batzuen prezioak benetan jasanezinak direla ohartzeko. Eta ez dago desoreka horren arrazoien azterketa zehatzik egin beharrik, anomalia horren atzean ekoizleen eta haien lurren ustiapenean oinarritutako erabateko desberdintasun egoerak daudela ulertzeko. Sistema kapitalistak, bere funtsari leial izanik, interes komertzialak eta marjina ekonomikoak lehenesten ditu lan baldintza duinak, ingurumenaren errespetua edo gizon-emakumeen berdintasuna beharrean, eta, batzuetan, gure ustetan gaindituak dauden praktiketara ere jotzen du, hala nola haurren esplotaziora.
Eredu konbentzional bidegabearen aldean, merkataritza sistema solidario eta alternatibo gisa agertzen da bidezko merkataritza. Sistema horren helburua da behar gehien duten ekoizleen merkaturako sarbidea hobetzea eta munduko desberdintasuna indartzen duten nazioarteko merkataritzaren arau bidegabeak aldatzea, herrien garapenaren eta pobreziaren aurkako borrokaren bidez. Nazioartean ibilbide luzea egina du Bidezko Merkataritzak joan den mendeko berrogeita hamarreko hamarkadatik, non irabazi asmorik gabeko inportatzaileak, Iparraldeko herrialdeetako merkatariak eta garapen bidean diren herrialdeetako ekoizle txikiak elkarrekin lanean hasi baitziren. Urte hauetan guztietan, Bidezko Merkataritzako Erakundeen kopurua hazi egin da etengabe, eta egiaztatuta dago horrek eragina duela benetan produktuen jatorrizko komunitateen bizitzan, garapenean eta ekonomian.
Aipatu den bezala, Bidezko Merkataritzak merkataritza truke bat proposatzen du, lan eta soldata baldintza duinak eta helduen eta haurren esplotaziorik gabekoak blindatzeko. Sistemaren oinarrian lan harreman berdinzalea eta gardena dago, eta, horri esker, Hegoaldeko herrialdeetako ekoizleen bizi baldintzak hobeak dira. Baina, horrez gain, produktuak baldintza duinetan eta ingurumena errespetatuz ekoitziak izan direla jakinarazten zaie kontsumitzaileei.
Gainera, bidezko merkataritzak erakundeen eta haien merkataritza harremanen kudeaketa gardena eskatzen du. Bidezko merkataritzako erakundeek langileen, kideen eta ekoizleen parte-hartzea sustatzen dute, erabakiak hartzeko prozesu kolektibo demokratikoen edo/eta negoziazio formal eta informalen bidez. Komunitateen garapena eta egonkortasuna ziurtatzeko, bidezko merkataritzako erakundeek ekoizleen gizarte, ekonomia eta ingurumen ongizatea kontuan hartuta merkaturatzen dituzte merkataritza harreman egonkorrak eta iraunkorrak, eta komunitatea garatzeko aukera ematen dute oinarrizko zerbitzuak finantzatuz, hala nola hezkuntza eta osasuna. Proiektuen garapena bultzatzeko, ordainketak aldez aurretik egiten dira uztaren eta produkzioaren aurreko faseetan; aldez aurreko finantzaketa horri esker, arriskua kentzen zaio proiektuen bideragarritasunari. Azkenik, garrantzitsua da nabarmentzea Bidezko Merkataritzak familia eta komunitate ekoizleen nortasun kulturala eta ezagutza tradizionalak ezagutu, sustatu eta babesten dituela eta lankidetzarako tresna eraginkor eta egoki gisa erabiltzen dira.
Beste behin ere, komeni da gogoraraztea kontsumitzaileok ahalmen eraldatzaile handia dugula eta ez garela behar bezala jabetzen. Erosketa egitean aukeraketa egiten dugu, eta zer-nolako praktika babesten eta finantzatzen dugun aukeratzen dugu horrekin batera, gure laguntza eskainita eta egonkortasuna eta sostengu ekonomikoa emanda. Bidezko merkataritzako produktuen alde egitea nahiko lan erraza da gaur egun, establezimendu askotan aurki baitaitezke. Bidezko Merkataritzako zigiluek ziurtatzen dute produktuak ekoizteko prozesuan WFTOk (World Fair Trade Organization) ezarritako funtsezko 10 printzipioak bete direla eta behar diren kontrolak egin direla haiek betetzen direla bermatzeko. Hala, Bidezko Merkataritzaren erreferentziak merkataritza-gune askotan aurki ditzakegu: Bidezko Merkataritzara bideratutako denda txikietan, auzo dendetan eta saltoki handi gehienetan. Hori esanda, ez zaigu bururatzen zure inguruko denda txikietan bidezko merkataritza kontsumitzea baino estrategia kontziente eta kritikoagorik.
Lehen kalitateko produktua (alderdi guztietatik) etxera eramateaz gain, kontsumo arduratsuko lan bikoitza egiten ariko zara bidezko merkataritzako produktuak erostean: jatorrian ekoizle komunitate bat garatzen lagunduko duzu, eta, gainera, zure herriko edo auzoko bizitza eta ekonomia lagunduko duzu.
Argazkia
Bidezko eta elkartasunezko merkataritza
